Merkez Bankasi (TCMB), dün açiklanan enflasyon verilerini yorumladigi 'Fiyat Gelismeleri Raporu'nda, enflasyondaki yükselise en belirgin katkinin enerji, gida ve temel mal gruplarindan kaynaklandigi belirtti. Emtia fiyatlarindaki artisin da jeopolitik gelismelerle birlikte daha da belirginlestigi aktarildi. Raporda, elektrik fiyatlarindaki kademe tarifelerinde yapilan düzenleme ile KDV indiriminin enflasyonda daha olumsuz bir tablonun ortaya çikmasini sinirladigi belirtildi.
Merkez Bankasi (TCMB), dün açiklanan enflasyon verilerini yorumladigi 'Fiyat Gelismeleri Raporu'nda, enflasyondaki yükselise en belirgin katkinin enerji, gida ve temel mal gruplarindan kaynaklandigi belirtti. Emtia fiyatlarindaki artisin da jeopolitik gelismelerle birlikte daha da belirginlestigi aktarildi. Raporda, elektrik fiyatlarindaki kademe tarifelerinde yapilan düzenleme ile KDV indiriminin enflasyonda daha olumsuz bir tablonun ortaya çikmasini sinirladigi belirtildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi, Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan dün açiklanan enflasyon rakamlariyla ilgili degerlendirmesini yaptigi ‘Aylik Fiyat Gelismeleri Raporu’nu yayinladi. Tüketici fiyatlari mart ayinda yüzde 5,46 oraninda artarken, yillik enflasyonun yüzde 61,14'e çiktigi animsatilan raporda, bu gelismeye en belirgin katki, enerji, gida ve temel mal gruplarindan geldigi vurgulandi. Yilin basindan itibaren emtia fiyatlarinda gözlenen artis egiliminin jeopolitik gelismelerle beraber bu dönemde bir miktar daha belirginlestigi vurgulanan raporda, su tespitlere yer verildi:
'KDV INDIRIMI DAHA OLUMSUZ BIR GÖRÜNÜMÜ SINIRLANDIRDI: Türk lirasi cinsinden uluslararasi enerji fiyatlarindaki görünüm yurt içi enerji fiyatlari üzerinde etkili olurken elektrik fiyatlarinda kademeli tarife sisteminde yapilan düzenleme ve KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sinirladi. Gida yillik enflasyonundaki yükselis alt gruplar genelinde devam ederken, son dönemde aylik bazda yüksek artislar kaydeden taze meyve ve sebze fiyatlari mart ayinda görece yatay seyretti. Ayrica, gida grubu alt kalemlerinde KDV indiriminin sarkan etkileri de gözlenmeye devam etti.
B VE C GÖSTERGELERININ YILLIK ENFLASYONLARINDAKI YÜKSELIS DEVAM ETTI: Temel malda yillik enflasyon giyim ve ayakkabi grubunda yatay seyrederken diger alt gruplarda yükseldi. Bu dönemde, hizmet grubunda yillik enflasyon alt gruplar genelinde artmis, enerji ve gida fiyatlarindaki görünüme paralel olarak ulastirma ve lokanta-otel öne çikan gruplar olmaya devam etti. Uluslararasi emtia fiyatlarinda devam eden güçlü yükselis ve tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatlarindaki artislar sürdü. Bu görünüm altinda, B ve C göstergelerinin yillik enflasyonlarindaki yükselis devam etti.'
Merkez Bankasi raporunda ayrica 'Degerlendirmeler' basligi altinda enflasyona iliskin su bulgulara yer verildi:
'YILLIK ENFLASYON 6,70 PUAN ARTARAK YÜZDE 61,14 OLMUSTUR: Mart ayinda tüketici fiyatlari yüzde 5,46 oraninda yükseldi ve yillik enflasyon 6,70 puan artarak yüzde 61,14 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yillik degisim oranlari sirasiyla 4,33 ve 4,34 puan artarak yüzde 51,34 ve yüzde 48,39 olarak gerçeklesti. Alt gruplarin yillik tüketici enflasyonuna katkilari incelendiginde, bir önceki aya göre enerji, temel mal, gida, hizmet ve alkol-tütün-altin gruplarinin katkilari sirasiyla 2,31; 1,46; 1,42; 1,15 ve 0,36 puan artti.
YILLIK ENFLASYON, ULASTIRMA VE LOKANTA-OTELDE DAHA BELIRGIN OLDU: Mevsimsellikten arindirilmis verilerle incelendiginde, B ve C endekslerinde aylik artislarin önceki aya kiyasla görece yatay seyrettigi izledi. Aylik fiyat artislari B endeksini olusturan temel mal ve islenmis gida gruplarinda mart ayinda bir miktar gerilerken, hizmet grubunda artti. Hizmet fiyatlari mart ayinda yüzde 4,19 oraninda yükseldi, grup yillik enflasyonu 3,83 puan artisla yüzde 36,72 oldu. Yillik enflasyon, ulastirma ve lokanta-otelde daha belirgin olmak üzere, tüm alt gruplarda yükseldi. Akaryakit fiyatlarindaki artislarin yansimasiyla, ulastirma hizmetleri fiyatlari yüzde 9,47 oraninda artmis ve alt grubun yillik enflasyonu yüzde 60,35 oldu. Ulastirma hizmetlerinde, karayolu ile sehirler arasi yolcu tasimaciliginin yani sira otobüs ve demiryolu ile sehir içi yolcu tasimaciligi fiyatlarindaki yükselisler öne çikti. Temel girdi maliyetlerindeki artislarin sürmesi gerek yemek gerekse konaklama hizmetleri kaynakli olarak, lokanta-otel alt grubunu olumsuz etkilendi ve fiyatlarin yüzde 6,04 oraninda artmasiyla yillik enflasyon yüzde 60,40 seviyesine ulasti.
KIRADA AYLIK ARTISLAR YAVASLADI: Diger hizmetler alt grubunda fiyat artislari genele yayilirken, geriye endeksleme davranisinin yaygin oldugu egitim hizmetleri ile birlikte sigorta ücretleri öne çikan kalemler oldu. Bu dönemde, mevsimsel etkilerden arindirilmis verilerle incelendiginde, kirada aylik artislarin yavasladigi izledi. Temel mal yillik enflasyonu mart ayinda 4,81 puanlik yükselisle yüzde 59,19 seviyesine ulasti. Bu dönemde, yillik enflasyon giyim ve ayakkabi grubunda yatay seyrederken diger gruplarda artis gösterdi. Dayanikli mal fiyatlari (altin hariç) mart ayinda yüzde 5,09 oraninda artarken, grup yillik enflasyonu yüzde 68,54 oldu. Bu dönemde otomobil (yüzde 7,56) ve mobilya (yüzde 3,48) öne çikan kalemler oldu. Diger temel mallarda fiyatlar basta ilaç olmak üzere alt gruplar genelinde yüksek aylik artislar göstermis ve bu grupta yillik enflasyon yüzde 65,85 olmustur. Giyim ve ayakkabi alt grubu yillik enflasyonu yüzde 26,54 ile diger alt gruplara kiyasla daha düsük seyretti.
JEOPOLITIK RISKLER ENERJI FIYATLARI AKARYAKIT FIYAT DEGISIMLERI ÜZERINDE BELIRLEYICI OLDU: Enerji fiyatlari mart ayinda yüzde 11,01 oraninda artmis, grup yillik enflasyonu 19,96 puanlik yükselisle yüzde 102,94 oldu. Bu dönemde artan jeopolitik risklerle beraber hizlanan uluslararasi enerji fiyatlari akaryakit (yüzde 25,76), kati yakit (yüzde 18,92) ve tüp gaz (yüzde 14,60) aylik fiyat degisimleri üzerinde belirleyici oldu. Öte yandan, elektrik fiyatlarinda kademeli tarife limitinin arttirilmasi ve KDV indirimiyle birlikte elektrik fiyatlari gerilemis (yüzde -9,70) ve grup enflasyonunu sinirlamistir. Gida ve alkolsüz içecek fiyatlari mart ayinda yüzde 4,73 oraninda artmis, grup yillik enflasyonu 5,86 puan yükselerek yüzde 70,33 oldu.
GEREK ISLENMEMIS GEREKSE DE ISLENMIS GIDA GRUBUNDA YILLIK ENFLASYON ARTIS OLDU: Uluslararasi tarimsal emtia fiyatlarinda belirginlesen artislar yurt içi fiyatlari baski altina alirken, subat ayi ortasinda uygulamaya konulan KDV indirimlerinin sarkan etkileri daha olumsuz bir görünümün önüne geçti. Bu görünüm altinda, islenmemis gida grubunda daha belirgin olmak üzere gerek islenmemis gerekse de islenmis gida grubunda yillik enflasyon artis oldu. Islenmemis gidada, mevsimsellikten arindirilmis taze meyve ve sebze fiyatlarinin yataya yakin seyretti. Öte yandan, diger islenmemis gida grubu içinde, yükselen yem fiyatlarinin etkiledigi kirmizi ve beyaz et kalemlerinin yani sira patates ve yumurta olumsuz ayrismistir.
EKMEK FIYATINDAKI ARTISTA BUGDAY FIYATLARI BELIRLEYICI OLDU: Islenmis gida gruplarindan ekmek ve tahillarda görülen yüzde 5,65 oranindaki artista bugday fiyatlari belirleyici olurken, diger islenmis gida grubunda ayçiçek yagi öncülügünde kati-sivi yaglar ile et ürünleri, seker ve alkolsüz içecekler öne çikmistir. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatlari mart ayinda yüzde 3,91 oraninda artmis, yillik enflasyon yüzde 51,43 seviyesine yükselmistir. Bu gelismede sigara fiyatlarinda üretici firmalar kaynakli yapilan artislar etkili olurken, tütün ürünleri grubunun aylik tüketici enflasyonuna katkisi 0,18 puan olmustur.
MART AYINDA TEDARIK ZINCIRLERINDEKI AKSAKLIKLAR DEVAM ETTI: Yurt içi üretici fiyatlari mart ayinda yüzde 9,19 oraninda artmis, yillik enflasyon 9,96 puan yükselisle yüzde 114,97 oldu. Mart ayinda emtia fiyatlarindaki güçlü artis sürmüs ve tedarik zincirlerindeki aksakliklar devam etti. Ana sanayi gruplarina göre incelendiginde, yillik enflasyon enerji grubu basta olmak üzere tüm alt gruplarda yükseldi. Alt gruplar bazinda, aylik degisimler dikkate alindiginda rafine petrol ürünleri öne çikarken, insaat ile baglantili ürünler, metaller, elektrik-gaz üretimi ile dagitimi, temel eczacilik, tütün ve gida ürünleri takip eden gruplar oldu.
